ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΙΝΟΝΤΑΣ
Toυ Δημήτρη Γκιώνη
Πενήντα χρόνια από τη δολοφονία και το «Ζ»
Toυ Δημήτρη Γκιώνη
«Δημοκρατία – σύμφωνα με τη γνωστή έκφραση – είναι η γνώμη του άλλου. “Η μάλλον οι θεσμοί, το πλαίσιο που διασφαλίζει το δικαίωμα στους άλλους να έχουν γνώμη και ορίζει υπέρτατο κριτή και διαιτητή την πλειοψηφία του λαού ελεύθερα εκφραζόμενη. Πρόκειται για έννοιες «συναφείς» με το δημοκρατικό πολίτευμα, που αποτελούν πια αυτονόητες αλήθειες για πολιτισμένες χώρες. Η πολιτική δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη και τα γεγονότα της 22ας Μαΐου που διαδραματίστηκαν στη συγκέντρωση των Φίλων της Ειρήνης στη Θεσσαλονίκη, δείχνουν ότι για τους «υψηλά ιστάμενους» διοργανωτές του εγκλήματος, μέσο για την πάλη των διαφορετικών απόψεων δεν είναι ο αγώνας για την κατάκτηση της πλειοψηφίας της κοινής γνώμης, αλλά το τρίκυκλο και το ρόπαλο του τραμπούκου. Εδώ, ακριβώς, κρύβεται ο θανάσιμος κίνδυνος για τη δημοκρατία στην Ελλάδα».
«Ακολουθήστε με!»
Από την αφετηρία του κύριου άρθρου (λες και γράφτηκε σήμερα) – «Γράμμα στον αναγνώστη» – του περιοδικού «Δρόμοι της ειρήνης», αφιερωμένου στη δολοφονία (ακριβώς πριν από 50 χρόνια) του συνεργαζόμενου με την ΕΔΑ βουλευτή (συν γιατρού και πρωταθλητή του στίβου) Γρηγόρη Λαμπράκη, που κυκλοφόρησε λίγες ημέρες μετά. Κι από κοντά εκτενή κείμενα των, μεταξύ άλλων, Γιάννη Ρίτσου, Νικηφόρου Βρεττάκου, Μέντη Μποσταντζόγλου (κείμενο και σκίτσο), Μίκη Θεοδωράκη, σελίδες από το προσωπικό ημερολόγιο του δολοφονημένου βουλευτή, δηλώσεις, σκίτσα.
Γράφει ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος ήταν μεταξύ των πρώτων που έσπευσαν (μαζί με τον Γιάννη Ρίτσο και τον Μανώλη Γλέζο) στη Θεσσαλονίκη και στο νοσοκομείο όπου δινόταν –μάταια– η μάχη για τη διάσωση του χτυπημένου:
«Ημουν κοντά του και παρακολουθούσα τις ενέργειες των γιατρών. Νοσοκόμες χειρίζονταν το οξυγόνο και τους ορούς, ενώ φοιτητές παρακολουθούσαν τις αντιδράσεις του ετοιμοθάνατου. Μια στιγμή που δεν πρόσεχαν και ενώ συζητούσα με τον νευροχειρουργό κ. Οικονόμου, έβαλα την παλάμη μου πάνω στην παλάμη του Λαμπράκη. Δεν ήταν κρύα. Του την έσφιξα. Κι έδωσε μια, ξαφνικά, και μου ’σφιξε το χέρι κι αυτός. Νομίζω πως παρά λίγο να πεθάνω. Νοσοκόμες είδαν την κίνηση και το είπαν στον ιατροδικαστή που έμπαινε εκείνη την ώρα. Εκείνος έβγαλε κάτι βελόνες και τον τσίμπησε στις παλάμες και τις πατούσες. Τίποτα… Εκείνο το σφίξιμο ήταν η τελευταία κίνηση του Γρηγόρη Λαμπράκη. Εκείνο το σφίξιμο ήθελε, νομίζω, να πει: «Ακολουθήστε με! Η Δημοκρατία και η Ομαλότητα χαροπαλεύουν! Υπερασπίστε τες!» Το ορκιζόμαστε!»
Ο «όρκος» πραγματοποιείται λίγες ημέρες αργότερα. Γράφει ο Πάνος Τριγάζης στο βιβλίο του «Ο Λαμπράκης και το κίνημα ειρήνης» (εκδ. «Ταξιδευτής»), που κυκλοφόρησε πρόσφατα:
Οι «Λαμπράκηδες»
«Στις 9 Ιουνίου 1963 δημοσιεύθηκε η Ιδρυτική Διακήρυξη Νεολαίας «Γρηγόρης Λαμπράκης», με τις ακόλουθες 30 υπογραφές: Αλεξανδράκης Αλ., Αργυράκης Μίνως, Γεωργόπουλος Μ., Γιάνναρος Γρ., Δρούζας Δ., Θάνος Γ., Θεοδωράκης Μ., Καραχάλιος Δ., Κατηφόρης Γ., Κατράκη Β., Κουνάδης Α., Κούνδουρος Ν., Λεντάκης Ανδ., Λυγίζος Μ., Μανιάτης Γ., Μπαρλάς Φ., Μπόζενμπεργκ Ι., Μποσταντζόγλου Μ. (Μποστ), Μυλωνάκης Μ., Πάγκαλος Θ., Παπαθανασίου Ασπ., Περγιάλης Ν., Περιστεράκης Μ., Ποντικάκης Αντ., Ροδόπουλος Β., Σκούρα Δ., Τσεκούρας Ν., Τσουκνίδας Θ., Τσουκόπουλος Οδ., Χαραλαμπίδης Γ».
Πρώτος πρόεδρος της Νεολαίας «Γρηγόρης Λαμπράκης», που υπήρξε το μαζικότερο νεολαιίστικο πολιτιστικό κίνημα στην Ελλάδα, ο Μίκης Θεοδωράκης.
Η υπόθεση Λαμπράκη έγινε ευρύτερα γνωστή ανά την υφήλιο με την ταινία του Κώστα Γαβρά «Ζ», από το ομότιτλο βιβλίο του Βασίλη Βασιλικού. «Νονός» του «Ζ», συνώνυμο του Γρηγόρη Λαμπράκη, υπήρξε ο Μίκης Θεοδωράκης. Και ιδού πώς, είπε ο Φώντας Λάδης στην παρουσίαση του βιβλίου του Τριγάζη:
«…γυρίζαμε το βράδυ από κάποια εκδήλωση με τον Μίκη στα σπίτια μας, που ήταν κοντά. Εκείνος οδηγούσε το αυτοκίνητό του και ξαφνικά αναπήδησε σαν παιδί από το κάθισμα. «Το βρήκα», φώναξε: «Ζ». Ενα «Ζήτα» -ο Λαμπράκης ζει– θα είναι το σήμα που θα έχουν οι Λαμπράκηδες στο πέτο τους, στα γραφεία, στη σφραγίδα τους, παντού».
Πενήντα χρόνια μετά τη δολοφονία ο Λαμπράκης –αυτά για τα οποία θυσιάστηκε– Ζει.
dghionis@otenet.gr
«Ακολουθήστε με!»
Από την αφετηρία του κύριου άρθρου (λες και γράφτηκε σήμερα) – «Γράμμα στον αναγνώστη» – του περιοδικού «Δρόμοι της ειρήνης», αφιερωμένου στη δολοφονία (ακριβώς πριν από 50 χρόνια) του συνεργαζόμενου με την ΕΔΑ βουλευτή (συν γιατρού και πρωταθλητή του στίβου) Γρηγόρη Λαμπράκη, που κυκλοφόρησε λίγες ημέρες μετά. Κι από κοντά εκτενή κείμενα των, μεταξύ άλλων, Γιάννη Ρίτσου, Νικηφόρου Βρεττάκου, Μέντη Μποσταντζόγλου (κείμενο και σκίτσο), Μίκη Θεοδωράκη, σελίδες από το προσωπικό ημερολόγιο του δολοφονημένου βουλευτή, δηλώσεις, σκίτσα.
Γράφει ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος ήταν μεταξύ των πρώτων που έσπευσαν (μαζί με τον Γιάννη Ρίτσο και τον Μανώλη Γλέζο) στη Θεσσαλονίκη και στο νοσοκομείο όπου δινόταν –μάταια– η μάχη για τη διάσωση του χτυπημένου:
«Ημουν κοντά του και παρακολουθούσα τις ενέργειες των γιατρών. Νοσοκόμες χειρίζονταν το οξυγόνο και τους ορούς, ενώ φοιτητές παρακολουθούσαν τις αντιδράσεις του ετοιμοθάνατου. Μια στιγμή που δεν πρόσεχαν και ενώ συζητούσα με τον νευροχειρουργό κ. Οικονόμου, έβαλα την παλάμη μου πάνω στην παλάμη του Λαμπράκη. Δεν ήταν κρύα. Του την έσφιξα. Κι έδωσε μια, ξαφνικά, και μου ’σφιξε το χέρι κι αυτός. Νομίζω πως παρά λίγο να πεθάνω. Νοσοκόμες είδαν την κίνηση και το είπαν στον ιατροδικαστή που έμπαινε εκείνη την ώρα. Εκείνος έβγαλε κάτι βελόνες και τον τσίμπησε στις παλάμες και τις πατούσες. Τίποτα… Εκείνο το σφίξιμο ήταν η τελευταία κίνηση του Γρηγόρη Λαμπράκη. Εκείνο το σφίξιμο ήθελε, νομίζω, να πει: «Ακολουθήστε με! Η Δημοκρατία και η Ομαλότητα χαροπαλεύουν! Υπερασπίστε τες!» Το ορκιζόμαστε!»
Ο «όρκος» πραγματοποιείται λίγες ημέρες αργότερα. Γράφει ο Πάνος Τριγάζης στο βιβλίο του «Ο Λαμπράκης και το κίνημα ειρήνης» (εκδ. «Ταξιδευτής»), που κυκλοφόρησε πρόσφατα:
Οι «Λαμπράκηδες»
«Στις 9 Ιουνίου 1963 δημοσιεύθηκε η Ιδρυτική Διακήρυξη Νεολαίας «Γρηγόρης Λαμπράκης», με τις ακόλουθες 30 υπογραφές: Αλεξανδράκης Αλ., Αργυράκης Μίνως, Γεωργόπουλος Μ., Γιάνναρος Γρ., Δρούζας Δ., Θάνος Γ., Θεοδωράκης Μ., Καραχάλιος Δ., Κατηφόρης Γ., Κατράκη Β., Κουνάδης Α., Κούνδουρος Ν., Λεντάκης Ανδ., Λυγίζος Μ., Μανιάτης Γ., Μπαρλάς Φ., Μπόζενμπεργκ Ι., Μποσταντζόγλου Μ. (Μποστ), Μυλωνάκης Μ., Πάγκαλος Θ., Παπαθανασίου Ασπ., Περγιάλης Ν., Περιστεράκης Μ., Ποντικάκης Αντ., Ροδόπουλος Β., Σκούρα Δ., Τσεκούρας Ν., Τσουκνίδας Θ., Τσουκόπουλος Οδ., Χαραλαμπίδης Γ».
Πρώτος πρόεδρος της Νεολαίας «Γρηγόρης Λαμπράκης», που υπήρξε το μαζικότερο νεολαιίστικο πολιτιστικό κίνημα στην Ελλάδα, ο Μίκης Θεοδωράκης.
Η υπόθεση Λαμπράκη έγινε ευρύτερα γνωστή ανά την υφήλιο με την ταινία του Κώστα Γαβρά «Ζ», από το ομότιτλο βιβλίο του Βασίλη Βασιλικού. «Νονός» του «Ζ», συνώνυμο του Γρηγόρη Λαμπράκη, υπήρξε ο Μίκης Θεοδωράκης. Και ιδού πώς, είπε ο Φώντας Λάδης στην παρουσίαση του βιβλίου του Τριγάζη:
«…γυρίζαμε το βράδυ από κάποια εκδήλωση με τον Μίκη στα σπίτια μας, που ήταν κοντά. Εκείνος οδηγούσε το αυτοκίνητό του και ξαφνικά αναπήδησε σαν παιδί από το κάθισμα. «Το βρήκα», φώναξε: «Ζ». Ενα «Ζήτα» -ο Λαμπράκης ζει– θα είναι το σήμα που θα έχουν οι Λαμπράκηδες στο πέτο τους, στα γραφεία, στη σφραγίδα τους, παντού».
Πενήντα χρόνια μετά τη δολοφονία ο Λαμπράκης –αυτά για τα οποία θυσιάστηκε– Ζει.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου